Nie jest łatwo zbudować pomnik. Tak sobie pomyślałem, gdy jadąc Alejami Ujazdowskimi zobaczyłem podświetlony w wieczornej ciemności pomnik Fryderyka Chopina w Łazienkach. Dzisiaj nikt nie kwestionuje wyglądu czy estetyki tego dzieła. Ale okres, gdy przymierzano się do budowy, gdy pomnik powstawał i doszło do jego odsłonięcia był zupełnie inny. Chociaż jakby się wczytać w krytyczne komentarze, to pewnie wiele z nich wydać się nam doskonale znana.

Chopin nocą © oelka

Pomysł zbudowania pomnika tego chyba najbardziej znanego polskiego kompozytora pojawił się w 1876 roku. Jednak w tym czasie zbudowanie pomnika przedstawiającego znanego Polaka nie było możliwe. Dopiero w końcu stulecia udało się z trudem uzyskać zgodę na zbudowanie pomnika Adama Mickiewicza, odsłoniętego w 1898 roku. Chopin musiał czekać. W 1901 roku powstał komitet budowy pomnika kompozytora. Jednak ograniczenia wynikające z życia w zaborze carskim skutecznie ograniczały możliwość zbiórki funduszy. Udało się w końcu uzyskać zgodę administracji carskiej na postawienie pomnika na Placu Wareckim (obecnie Powstańców Warszawy) i rozpisać konkurs w 1908 roku. Do konkursu dopuszczono tylko polskich rzeźbiarzy. Konkurs wygrał Wacław Szymanowski, jeden z najzdolniejszych uczniów Cypriana Godebskiego. Konkurs zakończył się jednak skandalem, gdyż projekt Szymanowskiego powstał koło 1904 roku, a jeden z komitetu budowy pomnika miał widzieć ten projekt w pracowni rzeźbiarza w Paryżu i obiecać jego realizację.
W prasie warszawskiej rozpętała się nagonka na rzeźbiarza. Z dużym trudem udało się zdobyć akceptacje Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, bez której nie było szans na realizację zamierzenia. Prace na modelem pomnika zakończyły się w 1912 roku. Odlew właściwej rzeźby miał powstać w 1914 roku w odlewni Réne Fulda w Paryżu. Jednak wybuch wojny i bankructwo odlewni przerwało te plany. Po zakończeniu wojny Szymanowski powrócił do tematu. Teraz jednak okazało się, że wraz z końcem wojny zmieniły się poglądy na sztukę i secesyjna rzeźba okazała się już nie zgodna z aktualnym stylem, co oczywiście ponownie doprowadziło do pojawienia się krytycznych głosów. Mimo to upór Szymanowskiego przyniósł owoce. W 1923 roku powstał kolejny komitet budowy pomnika. Skromna zbiórka publiczna została dofinansowana przez rząd. Teraz jednak wybrano nowe miejsce na pomnik. Znajdowało się w Łazienkach. Tu pomnik zmontowano i odsłonięto 14 listopada 1926 roku. Cokół i basen zaprojektował modyfikując pierwotny projekt Franciszka Mączyńskiego, Oskar Sosnowski. Z tym architektem spotkaliśmy się u mnie na blogu 30 kwietnia 2012, przy okazji opisu Placu Narutowicza i znajdującego się tam Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. 
Wracając zaś do pomnika Chopina:  cokół wykonano z czerwonego piaskowca z Wąchocka.

Po wojnie pojawił się pomysł odbudowy pomnika. Jednak nie było modelu, na postawie którego można by odtworzyć rzeźbę. W 1945 roku znaleziono odlew głowy Chopina, jednak szybko okazało się, że jest to znacznie mniejsza kopia, sygnowana przez Szymanowskiego. Model pomnika w postaci odlewu, znaleziono w runach warszawskiego domu poety na Mokotowie. Na podstawie tego modelu i zachowanych szkiców technicznych architekt Leon Suzin sporządził analizę fotogrametryczną posągu. Na tej podstawie sporządzono model pomnika w skali 1:1 pod kierownictwem Władysława Wasiewicza. Odlew rzeźby wykonała spółdzielnia "Brąz dekoracyjny", czyli dawna firma Braci Łopieńskich w 1957 roku. Ponowne odsłonięcie pomnika odbyło się 11 maja 1958 roku. W niedzielne letnie południa jest to miejsce gdzie urządza się koncerty muzyki napisanej przez Fryderyka Chopina.
Jest to jedyny w Warszawie przykład pomnika z epoki secesji.