Piękna - Koszykowa - Noakowskiego - Pl. Politechniki - Nowowiejska - Pl. Zbawiciela - Al. Wyzwolenia - Czerwijowskiego - Al. Armii Ludowej - Aleje Ujazdowskie - Belwederska - Sobieskiego - Beethovena - Witosa - Czerniakowska - pl. Bernardyński - Bernardyński - Gołkowska - Statkowskiego - Augustówka - Antoniewska - Korzenna - Kobylańska - Spiralna - Tuzinowa - Syta - Glebowa - Wał Zawadowski - Most Siekierkowski - Wał Miedzeszyński - Skalnicowa - Cyklamenów - Heliotropów -- Heliotropów - Cyklamenów - Wał Miedzeszyński - Most Siekierkowski - Becka - Witosa - Beethovena - Sobieskiego - Belwederska - Aleje Ujazdowskie - Al. Szucha - Litewska - Marszałkowska - pl. Zbawiciela - Nowowiejska - pl. Politechniki - Lwowska - Piękna

O przesuwaniu ulic pisałem już przynajmniej dwukrotnie przedstawiając ulice Księcia Trojdena na Ochocie, oraz Racławicką. Dzisiaj przyjrzymy się fragmentowi Czerniakowskiej.
Ulica ta zapewniała połączenie Czerniakowa, Sielc i Sadyby z Warszawą kończąc się przy Ludnej, koło skrzyżowania z Książęcą. W drugą stronę zapewniała dostęp do brodu, który pozwalał przebyć Wisłę. Preludium do zmian była budowa osiedla charakterystycznych bloków przy Górnośląskiej według projektu Oskara Hansena, zaliczanych do Osiedla Torwar. W 1968 roku z tego powodu przerwano ciągłość Czerniakowskiej od Fabrycznej do Górnośląskiej. Gdy w początkach lat 70. budowano Trasę Łazienkowską równolegle powstawała Wisłostrada w układzie północ - południe. Czerniakowska w swoim początkowym odcinku stała się częścią tego rozwiązania drogowego. Zniknął wówczas odcinek Czerniakowskiej od Solca do Fabrycznej, a drogowcy rozprawili się również z początkowym odcinkiem Czerniakowskiej przy Placu Bernardyńskim.
Na osi ulicy stał kościół św. Antoniego Padewskiego. Po prawej stronie kościoła znajdował się wlot ulicy Powsińskiej. Ulica przed kościołem była dość gęsto zabudowana. Nie były to jednak kamienice, lecz wiejskie, drewniane chałupy z obejściami. Zdaje się, że przynajmniej część z nich dotrwała do czasów budowy Wisłostrady.

Pierwszym środkiem transportu publicznego jaki pojawił się na Czerniakowskiej była kolej wąskotorowa do Wilanowa. Pierwsze wagony prowadzone w trakcji konnej przyjechały do Czerniakowa 16 maja 1891 roku. Kolej kursowała Czerniakowską do 1913 roku. W związku z protestami mieszkańców Sielc po wprowadzeniu trakcji parowej, linię usunięto z obecnej ulicy Chełmskiej, a więc również i z Czerniakowskiej. Kolej poprowadzono ulicami Sobieskiego i w pobliżu obecnej ulicy Idzikowskiego do Powsińskiej.
Na Czerniakowską zawitał po dziesięciu latach tramwaj. W 1922 roku dotarł od placu Trzech Krzyży do Chełmskiej (Wójtówka). Na gwiazdkę 1922 roku lina tramwajowa "2" dotarła do zbudowanej właśnie pętli przy Placu Bernardyńskim. W 1924 roku linię przedłużono Powsińska do Sadyby, a potem do Wilanowa. Taka sytuacja przetrwała do wybuchu Powstania Warszawskiego. Co widać na planie Warszawy z 1936 roku. Po wojnie początkowo nie odbudowywano linii tramwajowej do Wilanowa, a więc i na Czerniaków. Dopiero w 1957 roku zbudowano nową linię tramwajową od Puławskiej przez nowo wytyczone ulice: Spacerową, Goworka i Gagarina do Czerniakowskiej. Odbudowano wówczas pętlę na Czerniakowskiej jednak w nowym kstałcie mniej więcej tam, gdzie na zdjęciu powyżej stoją kosze na posegregowane odpady. Pętla nie zawsze była wykorzystywana w ruchu liniowym. Taka sytuacja trwała do 1973 roku. gdy rozpoczęto budowę Wisłostrady, 16 listopada 1973 roku zamknięto całą trasę od Puławskiej do Sadyby. Co ciekawe projekt ulicy zostawiał rezerwę pod budowę torowiska. Nie została ona jednak wykorzystana.
Dalsze zacieranie przebiegu Czerniakowskiej nastąpiło podczas budowy wielopoziomowego skrzyżowania z Trasą Siekierkowską:

Tydzień temu pokazałem nową szutrową drogę dla rowerów na Wale Zawadowskim pomiędzy Trasą Siekierkowską a terenem Wodociągu Centralnego.
Dzisiaj przejechałem odcinek po drugiej stronie Trasy Siekierkowskiej, od Wału Zawadowskiego do samej trasy. Nowa droga dla rowerów zaczyna się od wylotu ulic Korzennej i Spiralnej.
Widok na południe:

A teraz w stronę Trasy Siekierkowskiej:

Trzeba przyznać, że nawierzchnia jest nieźle ubita i da się po tym całkiem szybko jechać. W przyszłości po remoncie wiekowego już wału Zawadowskiego jest planowana droga z nawierzchnią bitumiczną. Ale to chyba dość jeszcze odległa przyszłość.

Przy ulicy Glebowej leży taka oto pamiątka po Bożym Narodzeniu. Przyszło mi do głowy, że ktoś mógłby je chcieć sprzedać w tym roku, po pewnym liftingu i niższej cenie. Niby abstrakcja, ale czy na pewno?

A na koniec by nie było aż tak smutno, księżyc akurat wczoraj wypadła I kwadra. Na koniec długiego weekendu czeka nas pełnia (6 maja):

Teraz nocny widok świątyni związanej od ponad stu lat z południowym Śródmieściem.

Niestety nie udało się mi tak ustawić, aby w kadrze nie znalazł się żaden z masztów oświetlających Plac Zbawiciela gdzieś od wczesnych lat 70. - stąd ta plama wyglądająca jak spadający meteoryt.

O Osi Stanisławowskiej pisałem już w przeszłości: ostatnio w marcu, a wcześniej w grudniu i w listopadzie przy okazji większego opisu ulicy Śniadeckich.
Plac na styku ulic Marszałkowskiej, Nowowiejskiej i Mokotowskiej nazywany był Rotundą. Coś w tym było jak się weźmie pod uwagę, że mógł być podobnie jak okoliczne ulice obsadzony topolami włoskimi. W 1815 roku założono po tej stronie Marszałkowskiej ogrody Louisa Lerauda. Nieco później bo w 1829 roku dla Piotra Garniera wzniesiono pomiędzy Marszałkowską a Mokotowską murowany, zapewne pierwotnie nietynkowany budynek funkcjonujący do 1901 roku, jako "Czerwona Karczma". Obecne południowe Śródmieście zaczęło się żywiołowo rozwijać po zbudowaniu i uruchomieniu dworca Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w 1845 roku u zbiegu Marszałkowskiej i Alej Jerozolimskich. A także dzięki zbudowaniu Cytadeli w latach 1832-34 i zablokowaniu rozwoju miasta na północ.
Pod koniec XIX wieku pojawiła się inicjatywa budowy świątyni, jako wotum przejścia w kolejne stulecie. Zdecydowano się na budowę właśnie przy Rotundzie. W 1900 roku komitet budowy ogłosił konkurs, na który przesłano 36 prac. Główną nagrodę zdobyła praca Stefana Szyllera znanego z projektów w stylu neorenesansowym. Szyller tym razem zaproponował projekt świątyni w stylu neogotyckim. Dokładnie odwrotnie postąpił znany ówczesny gotycysta Józef Pius Dziekoński, proponując kościół w stylu neorenesansowym, za który zdobył drugą nagrodę. Komitet pod przewodnictwem ks Jana Siemca wybrał do realizacji projekt Dziekońskiego. Budowa świątyni trwała od 1901 do 1911 roku. W 1907 roku poświęcono budowlę, w 1911 roku erygowana została parafia pod wezwaniem Najświętszego Zbawiciela, a konsekracji dokonał arcybiskup Stanisław Gall 23 października 1927 roku. Co ciekawe cześć wyposażenia świątyni zaprojektował konkurent Dziekońskiego - Stefan Szyller. Jego dziełem jest ambona i ołtarz główny.
W okresie przed drugą wojną światową kościół różnił się od obecnego wizerunku dodatkową iglicą zlokalizowaną nad transeptem oraz figurą Chrystusa Zmartwychwstałego na szczycie od strony placu.
Iglica jest widoczna na zdjęciu lotniczym z lat 20. XX wieku.

Za pl.wikipedia.org

W czasie wojny kościół był zniszczony, ale nowoczesna konstrukcja przetrwała wojnę. Już w 1939 roku zniszczony został dach, iglica i spalona został chełm zachodniej wieży kościoła. Po Powstaniu Niemcy próbowali wysadzić kościół, ale zniszczyli tylko kościół dolny. Mury świątyni ocalały.
Po wojnie kościół stał się problemem dla zespołu projektującego MDM. Poszerzenie Marszałkowskiej spowodowało, że kościół znalazł się dokładnie na osi poszerzonej ulicy. Projektanci przymierzali się bądź do rozbiórki wież kościoła, bądź do zasłonięcia go wysokim budynkiem w miejscu obecnego Hotelu MDM. Ostatecznie jednak kościół pozostał nienaruszony, a wieże można podziwiać z dalszej perspektywy Marszałkowskiej, gdy wyrastają ponad bryłę socrealistycznego hotelu zamykającego od południa Plac Konstytucji. Odbudowa kościoła ciągnęła się z przerwami do lat 70.

Miejscem szczególnym jest umiejscowiona od strony Marszałkowskiej kaplica Matki Zbawiciela z kopią obrazu Matki Boskiej z Częstochowy, z Jasnej Góry. Kopię obrazu jasnogórskiego wykonał Franciszek Jędrzejczyk. Obraz ten został 13 czerwca 1999 roku ukoronowany przez papieża Jana Pawła II. Obecnie kościół jest siedzibą Sanktuarium Najświętszego Zbawiciela. Jest też jedną z tych świątyń Warszawy, które są najczęściej odwiedzane przez wiernych. Nie wątpliwie duży wpływ ma na to lokalizacja kościoła w pobliżu przystanków tramwajowych. Jest to takie miejsce w Śródmieściu, gdzie ze zgiełku ulicznego można nagle przedostać się do miejsca ciszy i spokoju. Tylko od czasu do czasu przerywanej przytłumionym dźwiękiem przejeżdżających tramwajów, przypominającym o tym, że to jednak środek wielkiego miasta.

Marszałkowska - Wilcza - Koszykowa - Lindleya - pl. Starynkiewicza -- Lindeya - Koszykowa - Krzywickiego - Wawelska - Ondraszka - Rokitnicka -Pole Mokotowskie - Żwirki i Wigury - Trojdena -- Pawińskiego - Dickensa - Białobrzeska - Barska - pl. Narutowicza - Filtrowa - Krzywickiego - Nowowiejska - pl. Politechniki - Lwowska - Piękna

Jest w Warszawie taki budynek z zegarem na szczycie. Zegar od wielu lat odmierza czas. Dla niektórych ten czas płynie za szybko, szczególnie gdy powinni złożyć wizytę w tym budynku przed 30 kwietnia, a dokumenty jeszcze nie gotowe.

Lindleya 14 to zbudowany ok. 1930 roku Gmach Okręgowej Izby Skarbowej. Co ciekawe, do dzisiaj spełnia tę funkcję. To tu właśnie pielgrzymują petenci do I i III Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście. Co ciekawe żaden z trzech Urzędów Skarbowych Warszawa Śródmieście nie znajduje się w granicach administracyjnych Śródmieścia. I i III są na Ochocie, a II na Pradze Północ, przy Jagiellońskiej 15.
Podejrzewam, że mało kto z odwiedzających stronę internetową Izby Skarbowej w Warszawie zadał sobie trud przeczytania ciekawego rysu historycznego opisującego historię administracji skarbowej w Polsce (pdf).
Na zdjęciu widać również sąsiednią kamienicę Czyża przy Lindleya 14A (ex Lindleya 16A). Ten budynek powstał w 1938 roku według projektu Lucjana Korngolda.

W moim przypadku w tym roku wypadło to wyjątkowo późno, ale to akurat nie efekt zostawiania sprawy na sam koniec, tylko wynik różnych przeszkód, których od początku tego roku wyjątkowo mi nie brakuje. Nie byłem jedyną osobą, która przyjechała do US na rowerze:

W okolicy niestety nie ma stojaków rowerowych, a bariera przy podjeździe dla niepełnosprawnych jest raczej solidnie wykonana.

Marszałkowska - Pl. Konstytucji - Śniadeckich - Pl. Politechniki - Nowowiejska - Pl. Zbawiciela - Al. Wyzwolenia - Czerwijowskiego - Al. Armii Ludowej - Aleje Ujazdowskie - Belwederska - Sobieskiego - Beethovena - Witosa - Becka - Gwintowa - Gościniec - Bartycka - Rodzynkowa - Wał Zawadowski - Most Siekierkowski - Wał Miedzeszyński - Chodzieska - Trakt Lubelski - Skalnicowa - Cyklamenów - Heliotropów -- Trakt Lubelski - Borowiecka - Zasadowa - Malwowa - Mozaikowa - Kruszwicka - Halki - Ślimaka - Zasobna - Panny Wodnej - Kąkolowa - Tomaszowska - Żwanowiecka - Limby - Wilgi - Trakt Napoleoński - Osterwy - Pajęcza - Trakt Napoleoński - Pożaryskiego - Hafciarska - Konopna - Czatów - Pożaryskiego - Kajki - Zorzy - Alpejska - Szoferska - Odrodzenia - Kajki - Kościuszkowców - Bychowska - Kaczeńca - Korkowa - Naddnieprzańska - Tytoniowa - Ostrobramska - Trasa Siekierkowska - Bora-Komorowskiego - Fieldorfa - Wał Miedzeszyński - Wybrzeże Szczecińskie - Most Świętokrzyski - Wybrzeże Kościuszkowskie - Wioślarska - Wilanowska - Czerniakowska - Śniegockiej - Koźmińska - Jezierskiego - Rozbrat - Myśliwiecka - Agrykola - Aleje Ujazdowskie - al. Armii Ludowej - Czerwijowskiego - al. Wyzwolenia - pl. Zbawiciela - Nowowiejska - pl. Politechniki - Lwowska - Piękna

Mam nadzieję, że mieszkańcy Międzylesia nie będą mieć mi za złe wykorzystanie nazwy Międzylesia używanej przed 1932 rokiem. Pisałem o tym we wrześniu ubiegłego roku. Jednak za nim dojechałem do Międzylesia najpierw znalazłem się nad Wisła.

Jest to brzeg Wisły pomiędzy Mostem Siekierkowskim, a terenem Wodociągu Centralnego. Okazją do tego była modernizacja drogi na Wale Zawadowskim, która prezentuje się obecnie tak:

Niestety ta droga kończy się ślepo na murze otaczającym teren MPWiK. Pokazywałem to miejsce rok temu przy okazji opisu ścieżki na plaży po stronie praskiej. Dotrzeć na nią można na trzy sposoby:
- wjazd z Trasy Siekierkowskiej.
- ulicą Bananową
- ulicą Rodzynkową:

Ja wybrałem akurat ten ostatni. Również za Trasa Siekierkowską ścieżka jest modernizowana, o czym również pisałem niedawno.
Potem pojechałem sobie przez okolice kościoła będącego siedzibą parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zerzeniu. Kościół pokazywałem też rok temu.

Okolice kościoła powoli zabudowują się. Chociaż ten widok na kościół od tyłu ma szanse jeszcze trochę przetrwać, gdyż jest to rezerwa pod trasę nazywaną obecnie Trasą Mostu Na Zaporze. Ta dziwna nazwa jest pamiątka po zaniechanym przed laty projekcie spiętrzenia Wisły zaporami i stopniami wodnymi. Częścią tych planów jest obecnie jedna zapora na Wiśle, we Włocławku.
Most Na Zaporze miał powstać właśnie na koronie stopnia wodnego.
W ramach poszukiwania drewnianych budynków na terenie całego Wawra dziś dwa obiekty. Mocno zniszczony dom przy ulicy Kruszwickiej 7.

I drugi budynek przy ulicy Osterwy. ten jest w lepszym stanie. Ciekawe są przybudówki dobudowane w późniejszym czasie, do prostej bryły drewnianego budynku.

Do tego drugiego budynku trafiłem przypadkiem. A to przez modne od jakiegoś czasu grodzenie lasu.
Przez pasmo lasów pomiędzy Aninem i Józefowem prowadzi długa prosta droga. Jej część to ulica Pożaryskiego w Międzylesiu, a ciąg dalszy to Trakt Napoleoński ciągnący się aż do drogi 721 łączącej Józefów z Wiązowną. Został niedawno zagrodzony fragment Traktu Napoleońskiego w Radości pomiędzy ulicami Krasnoludków i Pajęczą.

Nie podoba się mi takie grodzenie lasów, aby tylko zaznaczyć swoją własność. Niektórzy gotowi by nawet i niebo nad swoją działką zagrodzić (Po moim niebie lata)...

Opisywałem jakiś czas temu bocznice prowadzące do ZWAR-u w Miedzylesie. Zarówno tą do ciepłowni, jak też tą drugą do samego zakładu.
Ta druga bocznica prowadziła również na teren Instytutu Elektrotechniki. Obecnie pozostał jeszcze przejazd przez ulicę Pożaryskiego.

Jest też fragment toru za ulicą w stronę Instytutu:

Dawna bocznica jest obecnie przecięta terenem prywatnym, na którym stoi dom z ogrodem. Pozostały jeszcze relikty toru na ulicy Hafciarskiej.

Kontynuując wątek kolejowy przejeżdżałem przez przystanek Warszawa Gocławek. W związku z remontem torów zamknięty jest jeden tor pomiędzy Wawrem i Falenicą. W związku z tym część pociągów SKM. Kończy bieg i zaczyna bieg na przystanku Gocławek, a postój odbywa na torach stacji Wawer. Niestety w Wawrze nie ma możliwości aby zatrzymać się przy peronie, a potem zjechać na tory dodatkowe.

A na koniec jeszcze "niespodzianka" na jaką można wpaść jadąc Wałem Miedzeszyńskim koło Mostu Poniatowskiego.

To był widok w stronę mostu, a teraz w stronę południową:

Niedawno wpadła na to CheEvara, co skończyło się nieprzyjemną w skutkach wywrotką.
Najciekawsze jest jednak to, że podczas ostatniej wymiany nawierzchni nikomu nie przyszło do głowy by tak ułożyć płyty chodnikowe, aby zlikwidować ten występ. Za to obłożono go betonowymi krawężnikami. Ponieważ w tym miejscu jest Droga dla pieszych i rowerzystów, więc niespodzianka czyha nie tylko na rowerzystę, ale również na pieszych, szczególnie tych ze słabszym wzrokiem.

Marszałkowska - pl. Konstytucji - Waryńskiego - Nowowiejska - Polna - Waryńskiego - Pole Mokotowskie - Al. Niepodległości - Pole Mokotowskie - Żwirki i Wigury - Trojdena - Pawińskiego -- Pawińskiego - Dickensa - Skarżyńskiego - Opaczewska - Grójecka - Bitwy Warszawskiej 1920 - al. Prymasa Tysiąclecia - al. Obrońców Grodna - Literacka - Broniewskiego - al. Wojska Polskiego - ks. Boguckiego - Rydygiera - Felińskiego - Zajączka - Mickiewicza - Słomińskiego - Szymanowska - Zakroczymska - Wenedów - Wybrzeże Gdańskie - Bulwar Grzymały-Siedleckiego - Wybrzeże Kościuszkowskie - Wioślarska - Wilanowska - Czerniakowska - Śniegockiej - Koźmińska - Jezierskiego - Rozbrat - Myśliwiecka - Agrykola- Aleje Ujazdowskie - Al. Armii Ludowej - Czerwijowskiego - Al. Wyzwolenia - Plac Zbawiciela - Nowowiejska - pl. Politechniki - Lwowska - Piękna

Wydłużyłem sobie trochę powrót do domu, jadąc na północ.
Sporo osób korzysta z tej ulicy i niezbyt wygodnej drogi dla rowerów:

To oczywiście Nowo-Bema lub jak kto woli al. Rewolucji Październikowej.
A jeśli żadna z tych nazw nie pasuje to można jeszcze dopisać ostatnią - al. Prymasa Tysiąclecia. Ten najstarszy fragment tej ulicy figurował pod wszystkimi trzema. Powstał w okresie pomiędzy 1961 a 1963 rokiem. W tym samym czasie przebudowywano ulicę Kasprzaka (dawną Dworską) łącząc ją z Prostą i Świętokrzyską. Na Kasprzaka zaplanowano budowę linii tramwajowej miało to zapewnić dojazd do fabryk zbudowanych w okolicach ulicy Kasprzaka: Polfy, Zakładów Wytwórczych Lamp Elektrycznych im. Róży Luksemburg, Zakładów Radiowych im. Kasprzaka i Fabryki Wyrobów Precyzyjnych im. Gen. Świerczewskiego. W 1963 roku na Kasprzaka pojawiły się tramwaje. Początkowo koniec był przy skrzyżowaniu ówczesnej Nowo-Bema z Kasprzaka w postaci trójkąta do zawracania, a w nastęnym roku oddano do użytku linię wzdłuż Nowo-Bema.
Zmiany lokalizacji pętli można zobaczyć na schemacie pętli tramwajowych w Warszawie autorstwa Leszka Pohorylesa - pętla Wolska jest pod numerem 27C i 27D.
Taki układ widoczny jest też na planie Warszawy z 1970 roku:

Na tej trasie można było napotkać linie 10 jadącą do Cmentarza Wolskiego, 11 i 34 kończące na pętli "Wolska". W 1977 roku 11 przedłużono do Cmentarza Wolskiego. W 1985 roku 34 zyskał towarzystwo linii 42 jadącej w godzinach szczytu na pętlę przy FSO. I tak zostało do 30 czerwca 1990 roku, gdy ze względu na przebudowę ulicy zamknięto pętlę i cała trasę.
Jak wyglądała pętla można zobaczyć na zdjęciu Tomasz Igielskiego z 1990 roku. Więcej zdjęć z pętli i z ostatnich dni istnienia linii jest na podstronie Tramwaru.
Po zakończeniu przebudowy tramwaje miały powrócić w al. Prymasa Tysiąclecia. Jednak minęło już 22 lata i tramwaje nadal nie mają szans tu dojechać.
Następne zmiany w wyglądzie ulicy pojawiły się w początkach lat 70. W 1973 roku przekopano tunel, korzystając z niedokończonej przedwojennej konstrukcji, pod torami koło stacji Warszawa Zachodnia i połączono al. Rewolucji Październikowej z nowym odcinkiem Alej Jerozolimskich i ulicą Wery Kostrzewy (obecna Bitwy Warszawskiej 1920 roku. Równocześnie ulicę przedłużono też na północ do Górczewskiej.

Taka sytuacja utrzymała się do początku lat 90. gdy postanowiono poszerzyć ulicę, zbudować wiadukty nad skrzyżowaniami z Kasprzaka, Wolską i Górczewską. Wówczas jak wspomniałem zlikwidowano na czas budowy trasę i pętlę tramwajową w al. Prymasa Tysiąclecia. Po odbudowie tramwaje miały jechać dołem pod wiaduktami. Jednak odbudowa trasy nie doszła do skutku do dnia dzisiejszego.
W założeniach trasa w al. Prymasa Tysiąclecia miała przez tunel koło Dworca Zachodniego łaczyć Wolę z Ochotą i Mokotowem. Jednak po przebudowie Ronda Zesłańców Syberyjskich i wprowadzeniu "tymczasowo" ruchu samochodowego do przyszłego tunelu tramwajowego szanse na budowę tej trasy zmalały chyba do zera. Obecnie Tramwaje Warszawskiego rozpatrują możliwość zbudowania tunelu pod peronami Warszawy Zachodniej, a jako ewentualne połączenie torów na Kasprzaka z Wolską przewiduje się ulicę Ordona. Tak więc chyba już w al. Prymasa Tysiąclecia tramwajów nie zobaczymy.
A na koniec jeszcze obrazek z budowy stacji metra na Powiślu.

Stacja Powiśle © oelka

Zdjęcie jest z niedzieli, ale przez kilka dni raczej niewiele straciło na aktualności.

Marszałkowska - pl. Konstytucji - Śniadeckich - Plac Politechniki - Polna - Waryńskiego - Pole Mokotowskie - Al. Niepodległości - Pole Mokotowskie - Żwirki i Wigury - Trojdena - Pawińskiego -- Trojdena - Żwirki i Wigury - Rostafińskich - Biały Kamień - Żaryna - Rakowiecka - Kielecka - Łowicka - Rakowiecka - Bruna - Al. Niepodległości - Pole Mokotowskie - Batorego - Waryńskiego - Skolimowska - Chocimska - Klonowa - Bagatela - Aleje Ujazdowskie - al. Armii Ludowej - Czerwijowskiego - Aleja Wyzwolenia - pl. Zbawiciela - Nowowiejska - pl. Politechniki - Lwowska - Piękna

Ostatnio, czyli 15 kwietnia 2012, poruszyłem temat budynków, które straszą puste, a były zamieszkiwane kiedyś przez pracowników ambasady i przedstawicielstw ZSRR. Dziś do kompletu jeszcze jeden obiekt, cały czas użytkowany przez Rosjan.

Ten budynek zaadresowany jako Kielecka 45 mieści od wielu lat szkołę dla Rosjan. Pamiętam, że kiedyś było to takie miejsce, gdzie na własne oczy można było zobaczyć radzieckich Pionierów z czerwonymi chustami na szyi.
Budynek przy Kieleckiej 45 został przekazany ambasadzie ZSRR w 1953 roku. Przed wojną według jednej z publikacji miała to być własność Jana Kiepury. Jednak do tej informacji jak na razie wolę zachować dystans. Więcej na ten temat można znaleźć w artykułach jakie ukazały się w prasie.

Piękna - Koszykowa - Noakowskiego - Pl. Politechniki - Nowowiejska - Pl. Zbawiciela - Al. Wyzwolenia - Czerwijowskiego - Al. Armii Ludowej - Aleje Ujazdowskie - Belwederska - Sobieskiego - Beethovena - Witosa - Becka - Most Siekierkowski - Wał Miedzeszyński - Cyklamenów - Heliotropów -- Heliotropów - Cyklamenów - Wał Miedzeszyński - Most Siekierkowski - Becka - Witosa - Beethovena - Sobieskiego - Hańczy - Jazgarzewska - Sielecka - Podchorążych - Suligowskiego - Czerniakowska - 29 Listopada - Myśliwiecka - Agrykola - Aleje Ujazdowskie - Al. Szucha - Litewska - Marszałkowska - pl. Zbawiciela - Nowowiejska - pl. Politechniki - Lwowska - Piękna

Gdy wyruszałem pogoda była do wytrzymania. Nawet nie padało. Natomiast powrót był już w regularnym deszczu.

Żelazna kurtyna stała się za sprawą Winstona Churchilla, który w ten sposób opisał podział Europy na dwie strefy wpływów. Miejscem na świecie, gdzie ten podział trwa do dzisiaj jest Półwysep Koreański i leżąca na północ od 38 równoleżnika Korea Północna. Czas się tam zatrzymał i władza cały czas uszczęśliwia obywateli ustrojem który przez ostatnie 20 lat zniknął z wielu krajów tego świata. W Warszawie ambasada kraju gdzie idea dżucze i zapomniany u nas od drugiej połowy lat 50. kult jednostki są cały czas aktualne znajduje się na rogu ulic Beethovena i Bobrowieckiej. Kraj jest odcięty od świata a ich ambasada w Warszawie nie jest może otoczona zaporami ale osłoniła się rzędem świerków.

Temat na czasie, gdyż 15 kwietnia to setna rocznica urodzin ich pierwszego wodza, wiecznego prezydenta Kim Ir Sena.
Niemal tuż obok zaczyna się królestwo przeszłości. Kiedyś w czasach gdy ZSRR miało się nieźle dość liczna ekipa pracowników ambasady i różnych biur zamieszkiwała w Warszawie. W latach 70. przy Sobieskiego wzniesiono dla nich blok przy ulicy Sobieskiego.

Nie był to jedyny taki obiekt w Warszawie. Inny również obecnie pusty blok znajduje się na narożniku ulic Litewskiej i Alei Szucha.

Teren ten wraz z pałacykiem mieszczącym się od strony Alei Szucha należał przed wojną bankiera Andrzeja Rotwanda i jego żony Marii. Wdowa bez skutecznie starała się o zwrot nieruchomości. Roszczenia zostały odkupione i zdaje się, że ich obecni posiadacze dość skutecznie dążą do przejęcia terenu.
Zapewne wkrótce powrócę do tematu budynków z których korzystali obywatele ZSRR.

Piękna - Koszykowa - Noakowskiego - Pl. Politechniki - Nowowiejska - Pl. Zbawiciela - Al. Wyzwolenia - Czerwijowskiego - Al. Armii Ludowej - Aleje Ujazdowskie - Belwederska - Sobieskiego - Beethovena - Witosa - Becka - Most Siekierkowski - Wał Miedzeszyński - Kadetów - Sęczkowa - Wojsławicka - Wał Miedzeszyński - Ligustrowa - Bronowska - Masłowiecka - Przygodna - Trakt Lubelski - Odrębna - Wał Miedzeszyński - Cyklamenów - Heliotropów -- Cyklamenów - Skalnicowa - Trakt Lubelski - Przygodna - Masłowiecka - Bronowska - Ligustrowa - Wał Miedzeszyński - Wybrzeże Szczecińskie - Most Świętokrzyski - Wybrzeże Kościuszkowskie - Wioślarska - Wilanowska - Czerniakowska - Śniegockiej - Koźmińska - Jezierskiego - Rozbrat - Myśliwiecka - Agrykola - Aleje Ujazdowskie - al. Armii Ludowej - Czerwijowskiego - al. Wyzwolenia - pl. Zbawiciela - Nowowiejska - pl. Politechniki - Lwowska - Piękna

- Co robi Gruba Kaśka nocą?
- Się świeci

"Gruba Kaśka". Nie w tym momencie nie mam na myśli niewiasty o odpowiednio obszernych kształtach, tylko... studnię.
Tak studnię, a dokładniej dwie studnie i jeden zbiornik na wodę.
Bo tak się złożyło, że w Warszawie w ten sposób nazwano trzy obiekty związane z pobieraniem wody.
Pierwsza to studnia na Tłomackiem, która obecnie po zbudowaniu w tym miejscu Trasy WZ znajduje się pomiędzy przystankami tramwajowymi w Alei Solidarności, przy Placu Bankowym.
Druga Gruba Kaśka, to wieża wodozbiór wodociągu Marconiego w Ogrodzie Saskim.
A trzecia?
A trzecia od lat 50. moczy się w Wiśle tak w dzień jak też i w nocy, co można zobaczyć również z Wału Miedzeszyńskiego.

Pomysł budowy ujęcia wody filtrowanej przez osady na dnie rzeki został przedstawiony w 1950 roku przez mgr inż. Włodzimierza Skoraczewskiego i ówczesnego dyrektora MPWiK mgr inż. Stanisława Wojnarowicza. Prace nad budową ujęcia wody w nurcie Wisły (km 510) rozpoczęto 31 marca 1953. Podczas budowy napotykano różne przeszkody, jak kamienie, głazy, czy pnie drzew utrudniające prace kesonowe. Pojawiły się też zastrzeżenia natury urbanistycznej i architektonicznej dotyczące lokalizacji studni w eksponowanym miejscu. Domagano się stworzenia sztucznej wyspy wokół studni, która powinna posiadać odpowiedni socrealistyczny wygląd. Po blisko rocznej przerwie 15 listopada 1954 zdecydowano się wznowić pracę, co nastąpiło wiosną 1955 roku. W 1956 roku nastąpiło rozerwanie płaszcza studni, który naprawiono w okresie od marca do listopada 1957 roku. W 1958 roku rozpoczęto pionierskie prace nad wierceniem i układaniem drenów na dnie rzeki. W 1961 roku rozpoczęto budowę stacji uzdatniania wody przy Wale Miedzeszyńskim. Budowę studni w nurcie Wisły zakończono w 1964 roku, a stacji uzdatnia wody w 1965 roku.
1 Listopada 1965 roku uruchomiono wodociąg nazywany od tego czasu z racji zaopatrywania w wodę prawobrzeżnej Warszawy Wodociągiem Praskim. W 1970 roku uruchomiono dwie dodatkowe studnie przybrzeżne zlokalizowane w km 508/509 na wysokości Osiedla Gocław. Są doskonale widoczne z Trasy Siekierkowskiej.
Po drugiej stronie Trasy Siekierkowskiej zlokalizowane jest Osiedle Las, kiedyś będące po prostu wsią o historii sięgającej XV wieku. Jednak zamiast pokazać wiejską chałupę, pokażę nieco inny budynek. O rozbiórce drewnianego budynku pisałem już w rok temu w kwietniu. A tym razem budynek przy Sęczkowej 30. Na pierwszy rzut oka warsztat lub magazyn, chociaż nie można wykluczyć, że mógł pełnić również funkcje mieszkalne.

A na koniec jeszcze przebudowa ścieżki na koronie Wału Zawadowskiego. W miejsce wydeptanych ścieżek powstaje droga z nawierzchnią żwirową.

Żwir będzie na razie zamiast asfaltu, ponieważ wiekowy już Wał Zawadowski jest przewidziany do remontu. Dopiero po zakończeniu tych prac można się spodziewać innej nawierzchni.

Marszałkowska - pl. Konstytucji - Śniadeckich - Plac Politechniki - Polna - Waryńskiego - Pole Mokotowskie - Al. Niepodległości - Pole Mokotowskie - Żwirki i Wigury - Trojdena - WUM -- Tojdena - Żwirki i Wigury - Pole Mokotowskie - Batorego - Waryńskiego - Skolimowska - Chocimska - Klonowa - Bagatela - Aleje Ujazdowskie - al. Armii Ludowej - Czerwijowskiego - Aleja Wyzwolenia - pl. Zbawiciela - Nowowiejska - Waryńskiego - Śniadeckich - pl. Politechniki - Lwowska - Piękna

Wracając wstąpiłem do kiosku na ulicy Śniadeckich po gazety, mając z sobą podobnie jak nie dawno na Broniewskiego atrybuty związane z jazdą na rowerze. I również podobnie skończyło się na rozmowie o tym jak się mi jeździ.
Skoro już o ulicy Śniadeckich mowa. Kiedyś pisałem już o tej leżącej w gwiazdach Ujazdowa ulicy. Dziś widok w stronę przeciwną do zdjęcia z tamtej wycieczki.

Pierwotnie ulica Śniadeckich spotykała się z Koszykową i Marszałkowską, mniej więcej na środku placu gdzieś w pomiędzy kamerą miejskiego monitoringu a środkowym kandelabrem. Podczas budowy MDMu, bloku 5B został zmieniony jej bieg, ulica została skrócona. Obecnie z Placem Konstytucji łączy się poprzez prześwit w bloku 5B (Plac Konstytucji 3). Analogicznie wygląda wlot Koszykowej po drugiej stronie placu, choć układ nie jest symetryczny.
Od strony Waryńskiego na bloku 5B znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca pochód podczas uroczystego otwarcia MDM-u. Gdy powstawała przedstawiała planowaną za kilka tygodni przyszłość. Faktycznie 22 lipca 1952 roku przez Plac Konstytucji przedefilował pochód. Od tego czasu minęło 60 lat.